بدون شک طاووس یکی از زیباترین گونه ی جانوری شناخته شده بر روی زمین است. و از همین روی طرفداران بیشماری در سراسر دنیا دارد که خوشبختانه در سالهای اخیر خیل علاقمندانش در ایران نیز زیاد شده و به همین دلیل توجه زیادی از پرورش دهنگان را به خود معطوف کرده است. در این مقاله بر آن شدیم تا با معرفی طاووس، شما را با این پرنده آشنا کنیم تا شاید شما نیز به خانواده ی بزرگ و در حال رشد پرورش دهندگان این پرنده ی زینتی و زیبا بپیوندید و خود را به عنوان یک تولید کننده و در آینده نه چندان دور صادر کننده موفق در این زمینه معرفی کنید.
طاووس بزرگترین پرنده در بین پرندگانی ست که توانایی پرواز دارند. طاووسها، نژادها و رنگهای مختلفی دارند. و نسبت به سایر پرندگان از رنگ های متنوع تر و زیباتری برخوردار هستند. زادگاه اصلی طاووس، آسیا و شرق هندوستان است اما مانند دیگر پرندگان پایشان به سایر نقاط دنیا باز شده است. طاووس در زادگاه خودش (هند) به عنوان پرنده ملی شناخته می شود.
چشم گیرترین وستودنی ترین قسمت طاووس دم بلند و پهنش است. طول دم جنس نر این پرنده به ۱٫۵ متر نیز می رسد. ارتفاع پرنده ۹۰ تا ۱۳۰ سانتی متر و وزن ۴ تا ۶ کیلوگرم می باشد. این پرندگان می توانند تا بیش از۲۵سال نیز عمر کنند.
پرهای زیبای طاووس نر در نقطه ای قبل از دمش درمی آیند و دم این جانور به منزلهء یک تکیه گاه برای پرهای اوست.
آنها معمولا آواز می خوانند اما استعدادی در خواندن ندارند!!!
کسب درآمد عالی از طریق پرورش طاووس
امروزه در کشور پرورش دهندگان پرندگان زینتی زیادی وجود دارند که وقتی با آنها صحبت می کنید اذعان می کنند که کارشان را تنها با یک جفت شروع نمودند و حالا در حجم بالایی مشغول کار و وفعالیت هستند. پرورش طاووس نیز از این قاعده مستثنی نیست و بسیاری تنها با یک جفت با توجه به مساخت و امکاناتی که در اختیار داشتند پا به عرصه ی این تجربه بی نظیر، با ارزش و پر سود گذاشتند.
پرنده ماده در سن دو سالگی قادر به تولید مثل است و پرنده نر یک سال بعد بعد از جنس ماده به بلوغ کامل می رسد. فصل جفت گیری از اوایل بهار شروع شده و اوایل پاییز خاتمه می یابد.
پرنده ماده در سال تقریبا چیزی نزدیک به ۸ تا ۱۲ تخم می گذارد. اما با به کار گیری روشهایی دیگر شامل جوجه کشی مصنوعی یا گرفتن دایه هایی مانند قرقاوول یا بوقلمون می توان تعداد و دوره ی تخم گذاری پرنده را افزایش داد. چون طاووس ماده دیگر نیاز نمی بیند که وقت خود را صرف گرم نگه داشتن و بزرگ کردن جوجه هایش کند. یعنی با این روش اگر دست کم بتوان ۲۰ جوجه از یک جفت طاووس گرفت و اگر قیمت هر جوجه را به طور متوسط ۵۰۰۰۰۰تومان تخمین بزنیم ( در نظر داشته باشیم که جوجه هایی از نژادهای مختلف گاه تا ۱۵۰۰۰۰۰ تومان فروخته می شوند. پس این رقم می تواند بالاتر هم باشد) چیزی نزدیک به ۱۰۰۰۰۰۰۰تومان درامد کسب می کنبد. واین با توجه به هزینه های کمی که طاووسها برای نگهداری دارند بسیار باصرفه ومناسب است. حال اگر دو جفت داشته باشید چه اتفاقی می افتد ؟ پنج جفت چطور است ؟
حتما تعجب کردید و در حال بررسی و محاسبه هستید این طور نیست !؟
دوستان نگاه و دید ما می بایست نسبت به این صنعت بزرگ اما گم و کم اهمیت، در کشورمان تغییر کند. تا شاهد شکوفایی اقتصاد و همچنین اشتغازایی موثر در خانواده و کشور باشیم. استقبالی که در این چند سال توسط بانوان ایرانی از این صنعت شده خود گویای این واقعیت است که با چه صنعت پر سود و پر پتانسیلی روبرو هستیم.
روزگاری نه چندان دور کسانی که در کشور با فکر پیشروی خود اقدام به پرورش طاووس می کردند مجبور بودند برای تامین مولدهای خود به کشورهای همسایه نظیر ترکیه وهندوستان مسافرت کنند و ارز با ارزش را در آنجاها خرج کنند. اما امروزه در گوشه گوشه این کشور همزمان با باز شدن چشمها به روی این صنعت، نه تنها طاووس که گونه های گوناگونی از پرندگان در حال پرورش و تکثیر هستند و زحمت شما را تا اندازه ی زیادی کم کرده اند.
نکته ای که ممکن است برایتان سوال باشد:
همه ی نژادهای طاووسهایی که در کشور موجودند برای جفت گیری و پرورش خوبند و مشتریان خود را دارند. آنچه که برای شما هنگام تهیه ی مولدها نیاز است، سلامت طاووسها ست که باید از جایی مطمئن تهیه شوند.
نکته ی مهم دیگر این است که طاووسها بر خلاف سایر پرندگان که تک همسری هستند، چند همسری هستند. و این در مورد جفت گیری و تولید جوجه خیلی می تواند مهم باشد. و بازده ی تولید تخم بالاتری داشته باشد.
چرا طاووس نر چتر خود را باز می کند؟
علت اصلی چتر زدن در طاووس، جلب نظر پرنده ماده است با این کار ماده بر اساس اندازه و رنگ و کیفیت دم جفت خود را انتخاب میکند.
پس از پایان فصل جفتگیری طاووس، دم شروع به ریختن میکند و دم واقعی که دارای پرهای کوچک و خاکستری است باقی میماند، تا در فصل بعد پرهای جدید و زیبا مجددا نمایان شوند.
معرفی انواع طاووس
طاووس ها نژادهای مختلفی دارند که هر یک ویژگی های خاص خودشان را دارند. اما بطور کلی آنها در ۶ نژاد تعریف می شوند.
۱ . طاووس جاوا
گونه ای کمیاب از خانواده طاووس های سبز می باشد این گونه نسبت به دیگر انواع طاووس ها بلندتر، کشیده تر و لاغر تر می باشد.
در نوع نر گونه طاووس جاوا، کاکل پرچمی شکل سبز رنگ بر روی سر پرنده است و بلندتر از تاج سایر گونه های طاووس است.
پوست صورت بدون موست و اطراف چشم ها آبی رنگ است. رنگ زرد روشنی از کنار گوشها می گذرد و تا زیر نوک را فرا می گیرد. نوک و پاها قهوه ای مایل به سیاه ، بالای پا به رنگ سیاه با خالهای قهوه ای می باشد.
گلو و قسمت انتهای گردن به رنگ آبی متالیک که هم آبی و هم سبز جلوه می نماید. قسمت شکم سبز تیره و بالها سرمه ای رنگ هستند.در شاه پرهای پروازی پرنده شاهد رنگ قهوهای شکلاتی هستیم.
اما دم، دم سبز با گلهای چشمی شکل خارق العاده و زیبا هستند.اینطور است که هرچه سن نر بیشتر شود طول پرهای دم بلندتر می شود.حتی نسبت به گونه های دیگر طاووسها.
ماده ها ی این گونه تفاوت چندانی از لحاظ رنگ با نرها ندارند. و تنها می توان گفت تیره تر هستند. اما در پرها، پرهای کناره های گردن و سینه خال خال و به رنگ سبز یا سبز پولکیست. شکم و پشت کمر و دم نیز قهوه ای تیره می باشد.
۲ . طاووس سبز
طاووس سبز گونه ای دیگر از طاووس است که زادگاهش میانمار و جاوه می باشد. در این مناطق طاووس سبز را اژدهای سبز نیز می نامند و افسانه های بسیاری در این باره دارند. این گونه طاووس نیز بسیار کمیاب بوده و طرفداران بسیاری دارد. طاووسهای سبز خود دسته های دیگری دارند که متاسفانه یا منقرض شده اند یا در حال انقراضند.
درنرها گردن تا زیر سینه آبی متالیک، روی بالها راه راه با زمینه کرم و رگه های سیاه دیده می شود. شاه پرهای پروازی مانند گونه ی جاوا قهوه ای شکلاتیست. دم این گونه هم با طاووس جاوا تفاوت چندانی ندارد.
ماده ها ی این گونه از طاووسها گردنی سبز خالدار دارد. سینه کرم رنگ و پشت قهوه ای تیره است. نوک و پاها نیز قهوه ای تیره می باشند. پوست صورت نرها و ماده های این نژاد بدون مو و سفید رنگ می باشد.
۳ . طاووس قهوه ای
این طاووسها نژاد دیگری از خانواده طاووس ها می باشد و با نام طاووس کامئو نیز شهرت دارد. نرهای طاووس کامئو سر و گردن و پشت کمرشان قهوه ای تیره است. که هر چه به سمت زیر سینه می رسد روشن تر می شود. بر روی سر خود کاکل پرچمی به رنگ قهوه ای دارند. نشانه های رنگی روی بالها بصورت زمینه کرم با رگه های قهوه ایست. و شاه پره ها باز به رنگ شکلاتی است. دم طاووسهای قهوه ای، قهوه ای روشن با گلهای چشمی شکل قهوه ای تیره هستند.
جالب است بدانید این گونه طاووس به علت تعقیراتی که در ساختار پرها نسبت به دیگر گونه های طاووس دارد برخلاف دیگر نژادهای طاووس توانایی باز کردن دم به صورت چتری و قوصی و نمایش پرها را ندارد.
ماده ها نیز روی سر خود کاکلی به رنگ کاکل نرها دارند. رنگ گردن سبز خالدار سینه کرم رنگ، و پشتشان قهوه ای روشن است. در نوک و پاها شاهد رنگ قهوه ای تیره هستیم، بر روی سر کاکل پرچمی و به رنگ قهوه ای است.
پوست صورت نرها و ماده ها مانند اژدهای سبز بدون مو و سفید رنگ می باشد.
۴ . طاووس سفید
طاووس سفید همان طور که از اسمش برمی آید با پوشش سرتا سر سفید یکدست و منحصر به فردش، از دیگر گونه های رنگی متمایز می شود و به همین علت مورد توجه است. طاووس سیلور تعقیر ژنی یافته و جهش یافته از نوع طاووس آبی هندیست.
بدن پوشیده از پرهای سراسر سفید یکدست می باشد. نوع نر طاووس سیلور دارای دم بلند زیبا و باشکوهی است که اتفاقا دارای گلهای چشمی شکل به رنگ پوشش بدن می باشد .
بطور کلی طول دم نسبت نزدیکی با سن پرنده نر دارد و هرچه سن طاووس بیشتر باشد طول پرها در نواحی دم بیشتر است. واین اصل در طاووس سفید وجود دارد. پوست صورت بدون مو سفید و بر روی سر کاکلی به رنگ سفید قرار دارد.
۵ . طاووس سرمه ای(طاووس مصری)
طاووس سرمه ای گونه ای جهش یافته از طاووس ها می باشد و حاصل آمیزش طاووس هندی(آبی) و طاووس سفید است و بیشتر با نام طاووس مصری شهرت دارد. کاکل آنها به رنگ حناییست.
در این گونه نرها از گردن تا زیر سینه رنگ آبی متالیک است. رنگ بالها سرمه ایست. و شاه پرهای پروازی به رنگ قهوه ای شکلاتیست. دم در طاووسهای مصری سبز است.
ماده ها زمینه کرم روشنی دارند و روی گردنشان خالهای سبز و مشکی دیده می شود. اما این خالها در پشت کمر مشکی هستند. نوک و پاها نیز قهوه ای تیره می باشد. پوست صورت نرها و ماده ها بدون مو و سفید رنگ می باشد.
۶ . طاووس هندی
طاووس هندی معروفترین نوع طاووس ها هستند .آنها خط و نقشی زیبا دارند. زادگاه اصلی اشان هند و پاکستان است.
در گونه طاووس هندی اصیل نرها از گردن تا زیر سینه آبی متالیک را به خود می بینند. بالها راه راه در زمینه کرم با رگه های سیاه را نشان می دهد. رنگ شاه پرهای پروازی اشان باز هم شکلاتی رنگ است و دم زیباییشان سبز با گلهای چشمی به همین رنگ.
ماده ها گردنی سبز خالدار دارند و رنگ سینه اشان کرمیست،.در نواحی پشت کمر رنگ قهوه ای تیره دیده می شود. واین رنگ در نوک و پاها خود را معرفی می کند. پوست صورت نرها و ماده ها بدون مو و سفید رنگ می باشد.
محل نگهداری
طاووس ها تقریبا برایشان تفاوتی نمی کند کجا زندگی کنند. هر محیطی که بتوان آب و خوراکشان را تامین کرد یک مکان ایده ال برایشان به حساب می آید. چون آنها دوست دارند راه بروند و تحرک داشته باشند، بنابراین برای هر جفت محیطی ۹ تا ۱۰ متری کافیست. اگر پوشش گیاهی و دمای مناسبی هم داشته باشد که این دیگر فوق العاده است.
قبل از شروع فصل تخمگذاری باید کاملاً محل نگهداریشان تمیز و ضدعفونی شود تا احتمال سرایت انواع بیماریها و انگل ها به طاووسها و تخم ها وجود نداشته باشد. در زمینه ی جوجه کشی به یاد داشته باشید که یک گله مولد سالم، تخم های سالم و قابل رشد را تولید خواهند نمود.
تغذیه
طاووس ها پرندگانی همه چیزخوار هستند و تغذیه آنها در طبیعت را طیف وسیعی از مواد غذایی گیاهی مانند گل، سبزی و علف و جانورانی مانند مارمولک و مارهای کوچک شامل می شود. شما می توانید در هنگام نگهداری از این پرنده از موادی مانند انواع سبزیجات، دانه ها، کنسانتره و انواع میوه استفاده کنید.
یکی از رژیمهای غذایی که برای طاووس مادر در زمان تخم گذاری مناسب است صدف های خوراکی ست که می توانید آن را فراهم آورید.
بیماری ها
این پرندگان بطور کلی بدنی مقاوم دارند و کمتر پیش آمده که دچار بیماری مهلکی شوند اما مسئله ی مهم این است که این پرندگان
در صورت عدم رعایت بهداشت در نگهداری و تغذیه، امکان ابتلا به بیماری هایی نظیر نیوکاسل، گامبورو، کوریزا، پاستورلوز ، کلنی یاسیلوز، برونشیت، مسمومیت غذایی و انواع بیماری های را دارند.
جوجه کشی از طریق دستگاه
در گام نخست برای آنکه در فرایند جوجه کشی از تخم های طاووس موفق باشید شما نیازمند یک گله ی مولد سالم و سرحال می باشید. پرندگان مولد باید عاری از هر نوع انگل داخلی و خارجی و بیماریها باشند. گله مولد همچنین باید از جیره غذایی مناسبی برخوردار باشد. روش مصنوعی بر ای جوجهکشی هم به این صورت است که با استفاده از دستگاه های جوجه کشی و با تنظیم مناسب درجه حرارت دستگاه می توان بعد از ۲۸ روز، جوجه ها را تحویل گرفت.
جوجه کشی با استفاده از دستگاه، شرایطی را به وجود می آورد که بتوانید محیط فرایند هچ را بهتر کنترل نموده و در نتیجه نرخ هچ بالاتری داشته باشید.
شرایط مناسب دستگاه جوجه کشی
یک دستگاه جوجه کشی باید از نظر دما و رطوبت شرایطی داشته باشد تا تخم ها صحیح و سالم به جوجه تبدیل شوند. در زیر به دما و رطوبت مطلوب در فرایند جوجه کشی به روش مصنوعی می پردازیم.
دما
دما باید در نقاط مختلف دستگاه اندازه گیری شود، تا اطمینان حاصل شود که دمای صحیح جوجه کشی در تمام نقاط دستگاه برقرار است. دمای دستگاه باید بین ۳۷ الی ۳۸ درجه سلسیوس قرار بگیرد. (دمای دقیق و محاسبه شده در اطلاعات دستگاه قرار دارد وهنگام خرید در اختیارتان قرار می گیرد). استفاده از دستگاه های جوجه کشی فن دار (امکان چرخش هوای داخل دستگاه) به دلیل ثبات و یکنواخت بودن دما در کل دستگاه نتایج بهتری را در پی خواهد داشت.
رطوبت
رطوبت مناسب برای جوجه کشی از تخم طاووس برابر %۶۰ و دمای حباب مرطوب ۳۰ الی ۳۰٫۵۵ درجه سلسیوس می باشد. سطح رطوبت بزرگترین نقش را در یک جوجه کشی موفق ایفا می کند. تنظیم سطوح رطوبت می تواند با استفاده از باز و بسته نمودن دریچه های دستگاه انجام پذیرد به نحوی که جریان هوای بیشتری بتواند وارد دستگاه شده و یا از آن خارج شود (اگر دستگاهتان مجهز به دریچه های هوا است). همچنین تنظیم سطح رطوبت می تواند با استفاده از یک سینی آب در داخل دستگاه انجام پذیرد. هرچه آب بیشتری از این سینی تبخیر گردد، سطح رطوبت داخل دستگاه نیز بالاتر خواهد بود.
سلام. خیلی ممنونیم از مقاله خوبتون. خانمی درمازندران موفق به پرورش طاووس و قرقاول حتی صادر به کشورهای خلیجی شده. به نظرم این صنعت بیشتر از این توان رشد را دارد.
تولید پرهای طاووس خودش یک شغل پر سودیست چه برسد به خود طاووس و تخم هایش.
سلام و با عرض خسته نباشید اولن تشکر میکنم که بخش ماکیان رو هم اظافه کردید ولی انتظارم از بخش ماکیان زینتی نژاد هایی مثل کوشین بانتام – لهستانی-ابریشمی و…(اگه گذاشتید مرندی که مال ایرانه هم از یاد نره)معرفی می کردید-(اگر بخوام سایتی نام ببرم که به معرفی ماکیان زینتی نام ببرم بجز سایتهایی که میخوان به قیمت های گزاف تخم هاشون رو بفروشند پیدا نمیکنم) و سوال های تخصصی دارم در این مورد مانند این که کدام نژاد ها در مقابل بیماری مقاومترند آیا نژاد ابریشمی رو میشه در آب و هوای تبریز نگهداری کرد مثلا توی باغ-آیا مشتری دست به نقد میشه پیدا کرد.
سلام
آیا امکان اینکه از یک طاووس نر و چند تا طاووس ماده کنار هم ، مثل مرغ نگهداری کرد تا همگی تخمگذاری کنند ؟