مسترپت آموزش سالن داری حرفه ای پرندگان و حیوانات خانگی
تغذیه شترمرغ یکی از مهم ترین فاکتورها در پرورش این پرنده می باشد شترمرغ یکی از بهترین پرندگانی است که در کشور ما، پرورش این گونه در حال توسعه و صادرات گوشت و پوست آن از منابع ارزی پر ارزش محسوب می شود رشد و عملکرد این نوع پرنده بسیااار به جیره غذایی بستگی دارد جیره غذایی شتر مرغ با بقیه پرندگان فرق دارد پس با آگاهی و شناخت دقیق از زمان بدو تولد جوجه ها تا رسیدن به سن تولید مثل و یا کشتارگاه می توانید مناسب ترین و کامل ترین جیره غذایی را در اختیار آنان قرار دهید پس لازم به ذکر است که پرورش موفقیت آمیز شترمرغ بر اساس چیره غذایی آنها که در سنین مختلف و مقدار وزن که به پنج مرحله تقسیم می شوند و درصد و مقدار مواد غذایی از جمله پروتیین، اسید آمینه، ویتامین ها و در کل مواد مورد نیاز جهت رشد خوب و به موقع متفاوت است پس یک پرورش دهنده با داشتن و دانستن اطلاعات کافی در این زمینه می تواند مواد مغذی مورد نیاز برای عملکرد بهینه شترمرغ ها را در نظر بگیرد حال در این مقاله سعی بر آن شده است که تغذیه شترمرغ ها و رابطه آن با سلامتی، عملکرد، زمان تولید مثل را به صورت کامل توضیح دهیم.
تغذیه شترمرغ (جیره غذایی)شامل چه نوع غذاهایی می باشد
غذای شتر مرغ ها معمولا علف ها، انواع توت، گیاهان آبدار، خزندگان و حشرات نیز می باشد ولی غذای اصلی آنها یونجه استبه همین دلیل مکان زندگی آنها در مراتع و مزارع یونجه است.
جیره غذایی شترمرغ ها بر اساس نیازهای مهم فیزیولوژی و عملکرد چیست
یک جیره کامل یا رژیم غذایی به تنهایی نمی تواند آب و علف های سبز باشد جیره غذایی فقیر مشکلات عدیده ای را برای شترمرغ ها به وجود می آورد پس از یک جیره غذایی کامل در جهت تغذیه آنها که شامل پروتیین، موادی که انرژی پرنده را تامیین می کند، ویتامین ها، نمک، اسید های آمینه و آب می باشد در وعده های غذایی استفاده کرد که ما در زیر به مقدار مواد و زمان مناسب جهت تغذیه پرنده اشاره می کنیم.
۱ . علوفه
هرگونه خوراک گیاهی و پر حجم که ارزش غذایی داشته و خوش خوراک هم باشد نظیر یونجه، فاکتوری بسیار مهم برای تامین فیبر شترمرغ می باشد و نیز منبعی برای ساخت ماهیچه و گوشت بدن در آنهاست
۲ . غلات
گیاهانی از خانواده گندمیان که دانه های ریز آنها مصرف خوراکی دارد مثل ذرت برای تامین انرژی بسیار مهم است.
۳ . سویا بدون پوسته
سویای بدون پوسته محصول جانبی سویا است منبع پروتیینی بسیار حایز اهمیت برای جوجه ها می باشد، هم چنین انرژی نسبتا بالا و منبع خوبی از فیبر قابل هضم دارد.
۴ . ویتامین
مهم ترین امر برای دستیابی به بالاترین سطح عملکرد استفاده از یک جیره غذایی بالانس است اما در پرندگانی که به صورت گله ای پرورش می یابند کمبود ویتامین ها مشکلانی زیادی را به پرنده ها وارد می کنند ویتامین های مورد نیاز به دو دسته تقسیم می شوند.
ویتامین های محلول در چربی
ویتامین A: افزایش تولید تخم، قوی بودن، رشد خوب،در صورت کمبود این نوع ویتامین رشد ناقص و آب ریزش از چشم ها دیده می شود
ویتامین D: افزایش ضخامت پوسته تخم، قوی بودن استخوان، تاثیر در رشد
ویتامین E: کمک به تعادل خوب پرنده و در صورت کمبود این نوع ویتامین تحلیل ماهیچه در جوجه اتفاق می افتد
ویتامین K: کمک به خون سازی
ویتامین های محلول در آب
تیامین B1: افزایش اشتها
ریبوفلاوین B2: رشد و تولید تخم
کولین: افزایش تخم و رشد
ویتامین B12: خونرسانی خوب به اندام ها، کاهش مرگ و میر جنین
فولیک اسید: پردرآوری سریع،افزایش تولید تخم، خون سازی
بیوتین: جلوگیری از بیمار های اگزمای پوستس در پاها و نوک چشم
دادن ویتامین ها همراه آب به شتر مرغ بسیار اهمیت دارد.
۵ . اسید آمینه
اسید آمینه های ضروری برای جیره غذایی شترمرغ عبارتند از :
آرژنین، متونین، لیزین، تریپتوفان، ترونین می باشد عموما همه آمینو اسیدها باید در جیره غذایی به طور همزمان جهت استفاده موجود باشند.
۶ . آب
شترمرغ ها در طول شبانه روز و هنگام خوردن دانه به آب فراوانی نیار دارند می توانیم بگوییم وجود آب در کنار دانه جز ضرورت جیره غذایی شترمرغ ها می باشد چون شترمرغ ها در بین خوردن دانه هم ازآب استفاده می کنند پس طراحی آب خوری در محیط آنها فراموش نشود هم چنین در فصل زمستان قرار دادن یک آبگرمکن در محیط برای دمای آب را به ۲۰ درجه سانتی گراد رساندن بسیار مهم است و این به تنهایی که آب یخ نزند برای شترمرغ ها کافی نیست.
۷ . کلسیم
وجود کلسیم در فیزیولوژی بدن شترمرغ دو نقش اساسی دارد که عدم وجود در زنجیره غذایی مشکلات عدیده ای را برای پرنده به وجود می آورد
-تامین استحکام ساختاری اسکلت
-ایفای نقش حیاتی در بسیاری از واکنش های بیو شیمیایی بدن
۸ . نمک
وجود نمک جهت نیاز بدن جوجه ها لازم است در برخی از غذاها وجود دارد و می تواند جذب بدنشان شود و مقدار آن نباید از ۰٫۵ در صد در جیره غذایی بیشتر شود.
۹ . پودر استخوان ماهی
این مکمل غذایی به عنوان منبع پروتیین و به صورت اماده در بازار موجود و می تواند بخش اعظمی از نیازها و کمبود بدن شتر مرغ را برطرف می کند .
تغذیه شترمرغ ها بر اساس سن به ۵گروه تقسیم می شود
تغذیه فاکتور بسیار مهمی در فیزیولوژی شترمرغ می باشد که میزان و نوع تغذیه بر اساس سن یعنی از بدو تولد تا رسیدن به سن تولید مثل در آنها متفاوت است که در این مقاله تغذیه را بطور کامل توضیح می دهیم.
۱ . تغذیه جوجه ها از یک روزگی تا سه ماهگی
جوجه های شتر مرغ ها در سه ماهه اول بسیار حساس بوده و در این زمان تلفات زیادی دارند پس در این بازه زمانی با رعایت بهداشت، مقدار جیره، نوع دانه ها، می توانیم از خسارت و تلفات آنها جلوگیری کنیم وزن جوجه ها تا انتهای سه ماهه اول به ۳۶ کیلوگرم می رسد اما افزایش وزن روزانه علاوه بر نحوه تغذیه سالم و کامل و مدیریت مزرعه به خصوصیات ارثی، نژادی،نیز بستگی دارد
توجه به نکات زیر در تغذیه صحیح جوجه های شترمرغ بسیار کاربردی است پس دقت بفرمایید:
-فاکتور بسیار مهم در مقاومت و تداوم که در دراز مدت نیز اثر آن را مشاهده می کنید مسئله تغذیه است.
-مقدار مواد خوراکی مصرفی به میزان انرژی موجود در جیره و وزن پرنده بسیار بستگی دارد.
-جوجه ها در هنگامی که می خواهند پوسته تخم را بشکنند و از آن خارج شوند کیسه زرده را از طریق ناف به محوطه شکمی وارد می کنند این وزن زرده می تواند تا چند روز نیاز جوجه ها را به غذا تامین کند پس در این زمان کاهش وزن جوجه کاملا طبیعی است.
-جوجه ها در این زمان ۱۲۰ گرم خوراک مصرف می کنند (تا یک ماهگی).
-هنگامی که جوجه ها سرپا شدند آنها غریزی به سمت غذا کشیده می شوند ولی در این زمان باید به دقت آنها را زیر نظر بگیرید چون ممکن است از گرسنگی یا خوردن اشیا ریز دیگر و انباشته شدن در معده شان تلف شوند.
-می توانید بر روی حصیر یا گونی یا محیط سیمانی جهت دانه دادن به جوجه ها استفاده کنید.
-رعایت کردن بهداشت محیط و ظرف غذا باید در الویت باشد، از آنجایی که جوجه ها در روزهای اولیه ممکن است مدفوع خود یا والدین را بخورند بهتر است از توری های فلزی جهت دانه دادن استفاده کنید.
-جیره غذایی در این زمان بیشتر انرژی و پروتیین است (غلات و سویا).
-جوجه ها در ابتدا شاید تمایلی به خوردن دانه نداشته باشند جهت تحریک اشتهای آنها می توانید از دانه خوری های طویل یا استفاده از رنگ ها مثلا رنگ سبز جهت تشویق آنها به غذا استفاده کنید.
-هم چنین می توانید با آوردن چند جوجه بزرگتر در کنار جوجه های تازه به دنیا آمده جهت تحریک بیشتر به دانه خوردن کمک بگیرید.
-جوجه های شتر مرغ اغلب غذاها یا دانه هایی که بسیار آرد شده و یا مرطوب هست استفاده می کننند.
-تعداد دفعات غذا در روز ۲ بار توصیه می شود ولی مقدار غذا طوری باشد که به مدت ۲ ساعت مشغول خوردن باشند.
-دادن سنگریزه به وعده غذایی جوجه ها از هفته سوم به بعد همراه با دانه توصیه می شود (جهت هضم بهتر غذا و خورد شدن دانه ها و گوارش مکانیکی بهتر غذا در سنگدان).
-سعی کنید سنگ های بزرگ در اختیار آنها قرار ندهید ممکن است مشکلات زیادی در هضم به وجود آورد.
-دادن ویتامین ها در چند هفته اول به جوجه ها بسیار حیاتی است برای این کار ویتامین ها را در آب ریخته و به جوجه ها می دهید که با خوردن و جذب آن در بدن مقاومت بدن جوجه ها را در مقابل بیماری ها زیاد می کند.
-طی چند هفته اول زندگی جوجه ها، جیره هایی با بیش از ۰٫۵ الیاف خام با آنها ندهید.
-توانایی جوجه ها برای هضم چربی کاملا پایین است از اینرو نباید بیش از ۰٫۵ درصد چربی به آنها داده شود.
-بعد از هر وعده غذایی محیط را کاملا تمییز و ضدعفونی کنید.
-چنانچه از مقدار خوراک قبلی در دانه دان یا آخور لاقی مانده باسد نباید خوراک جدید را روی آنها بریزید و بعد از هر وعده باید آخورها تمییز شوند .
۲ . تغذیه از سه ماهگی تا یکسالگی
در این زمان از سن شترمرغ ها ، جیره غذایی به جیره رشد نامیده می شود .
-احتیاجات تغذیه ای شتر مرغ با افزایش سن تغییر می کند لذا الیاف و انرژی باید افزایش یابد و مقدار پروتیین ها کاهش یابد.
-الیاف جیره را در ۴ الی ۵ ماهگی در حدود ده الی یازده درصد افزایش دهید.
-مقدار انرژی خوراک را ۵ الی ۱۰ مگاژول بر کیلوگرم افزایش دهید.
-تعادل بین کلسیم و فسفر نیز حفظ شود.
۳ . تغذیه دوره پرواری
-از سه ماهگی تا سن کشتار یعنی ۱۰ تا ۱۴ ماهگی را می توان سن پروار نامید.
-اگر شتر مرغ ها را فقط برای گوشت و چرم پرورش می دهید می توان نرها را جداگانه پرورش داد زیرا آنها بسیار سریع رشد می کنند پس جیره غذایی آنها با جیره غذایی بقیه شترمرغ ها که به صورت گله ای نگهداری می شوند کاملا با هم متفاوت است.
-غذای گروه گله ای به صورت متوسط روزانه ۴ کیلو گرم خوراک می باشد که شامل یونجه خشک و کنسانتره ( علوفه های آردی و خوراک هایی که از رشته های کمی تشکیل شده اند و تشکیل شده از مقدار مشخصی جو، سبوس، تفاله، چغندر) می باشد.
-کیفیت گوشت و پوست به طور مستقیم با تغذیه رابطه دارد پس اگر دقت کافی در مواد خوراکی شترمرغ نشود سودآوری آن با مشکل مواجه خواهد شد.
۴ . تغذیه از یکسالگی تا تولید مثل
-این جیره غذایی کمی قبل از فصل تولید مثل تا پایان آن دوره گفته می شود.
-نگهداری از شترمرغ ها در شرایط ایده آل بسیار مهم است چاق بودن و یا گرسنگی کشیدن و لاغری خود ممکن است مشکلات زیادی در تاخیر بلوغ جنسی به وجود آورد.
-بهترین جیره جهت تغذیه شترمرغ ها باید از نظر کیفی و کمی در نظر گرفته شود.
-در این زمان الیاف جیره می تواند تا ۰٫۱۵ درصد افزایش یابد.
-به شتر مرغ ها روزانه باید ۵ کیلوگرم جیره داد.
-در هوای سرد دادن یک منبع انرژی مثل سویا بسار توصیه می شود.
۵ . تغذیه در فصل تولید مثل
-از سن ۱۸ ماهگی به بعد باید به شترمرغ ها جیره مولد داده شود که دارای انژی و پروتیین سطح بالایی بوده است در این سن شترمرغ ها آماده تولید مثل می باشند که نوع جیره غذایی آنها قرق دارد
-مقدار ذرت دانه ای می تواند ۰٫۴۷ باشد.
-مقدار یونجه خشک ۰٫۸/۴۱ باشد.
-مقدار پودر استخوان ۰٫۲ باشد.
-مقدار پودر ماهی ۰٫۷ باشد.
-کلسیم فسفات و نمک
-آب
جمع بندی و سخن آخر
حال با توجه به مطالب فوق جهت تغذیه شترمرغ ها بر اساس سن ،تحریک اشتها،روش غذا دهی صحیح و مقدار افزودنی ها باید به دقت و آگاهی کامل انجام شود مخصوصا پرورش شترمرغ همچون تمامی جانداران دیگر حساس است و دقت زیادی می طلبد پس با آگاهی کامل از شیوه غذا دادن و زمان و نوع جیره می توانید رشد و عملکرد بهینه تری از این نوع پرنده داشته باشید تمام سعی ما بر این بود که مطالب بسیار مفید و کاربردی ارایه شود و در خدمت شما عزیزان قرار بگیرد امیدواریم نهایت استفاده را از این مقاله برده باشید.
